Garaż hermetyczny

Tajemnica pokoju numer 6

Recenzja powstała przy współpracy z portalem Esensja i została tam pierwotnie zamieszczona.

„Moebius” i „Gir” to dwie osobowości twórcze jednego człowieka – Jeana Girauda, francuskiego scenarzysty i (przede wszystkim) rysownika komiksowego. Jako „Gir” zaczął rysować w latach sześćdziesiątych najsłynniejszy westernowy komiks w Europie – „Blueberry”. Współpraca Girauda z Alejandro Jodorowskym przy ekranizacji „Diuny” (film nigdy nie doczekał się premiery), wedle słów samego autora, była punktem przełomowym w karierze. To po tym etapie twórczości zaczął „rodzić się Moebius” i fantastyczna odnoga kariery Girauda.

W 1974 roku wraz z trójką innych artystów założył wydawnictwo „Les Humanoïdes Associés”, które w grudniu 1974 roku wydało pierwszy numer „Métal hurlant” – legendarnego już magazynu komiksowego. To tam Moebius zaczął realizować swoją w pełni autorską wizję komiksu i to tam właśnie pojawił się jeden z najbardziej znanych bohaterów autora – Major Grubert. Moebius wymyślił tę postać w dzieciństwie – wysoki, przystojny mężczyzna, ubrany w charakterystyczny, kolonialny dziewiętnastowieczny strój afrykańskiego podróżnika z hełmem zakończonym ostrym szpicem.

„Garaż hermetyczny” wydany w Polsce przez wydawnictwo Egmont, to polska wersja zbiorczego albumu przygód Majora, przygotowana z myślą o rynku amerykańskim. Pierwotny album francuski, zbierający odcinki z „Métal hurlant” został pokolorowany (choć wzbudziło to kontrowersje wśród fanów Moebiusa) i w roku 1987 stał się komiksem otwierającym całą serię – „Moebius USA”. „Garaż hermetyczny” to prawdziwe komiksowe szaleństwo, improwizacja totalna i pokaz swobody twórczej. Komiks był tworzony w odcinkach bez jakiegokolwiek ogólnego zarysu fabuły, a Moebius, co sam przyznał, znajdował się często pod wpływem najróżniejszych używek. Czasem, gdy budził się rano i czytał co udało mu się narysować wieczorem, dziwił się, że mógł wpaść na coś podobnego.

Sam komiks zaczyna się krótką, surrealistyczną historią, zatytułowaną „Feralny Major” (tak nazywało się pierwsze polskie wydanie z 2005 roku łączące „Garaż…” i jego kontynuację, czyli „Człowieka z Ciguri”). Jakiś jeździec, jakby wyjęty z psychodelicznej wersji filmów Sergio Leone, przedstawia się jako Houm Jakim, który „musi udać się na poszukiwanie „łącznika”, aby naprawić „czytnik zwoju” do porzuconego miasta Bolzedury gdzie czatuje Bakalit o straszliwych mocach”. Ta mieszanka spaghetti westernu i odlotowej science fiction pozostawia nieprzygotowanego czytelnika oszołomionym, niedowierzającym i skonfundowanym. A to dopiero przygrywka, bo to, co wyprawia się w drugiej, dłuższej części, zatytułowanej „Garaż hermetyczny Jerry’ego Corneliusa”, przekracza nasze wszelkie oczekiwania.

Tytułowy garaż, o czym dowiadujemy się bardzo szybko, to gigantyczna asteroida w gwiazdozbiorze Lwa, w której mieści się cały świat zbudowany za pomocą tzw. generatorów poszerzających. Sprawa znana chociażby z „Doctora Who” – „większe wewnątrz niż na zewnątrz”. Świat podzielony na trzy poziomy, pomiędzy którymi podróż odbywa się w wielce niezrozumiały sposób, kontrolowany jest przez pewien tajemniczy statek kosmiczny o nazwie „Ciguri”, którym dowodzi Major Grubert. Rozbuchana, surrealistyczna scenografia świata, jest zdecydowanie bardziej szalona niż to, co znajdujemy w „Trylogii Nikopola” Enkiego Bilala. Gdy załoga „Ciguri” dowiaduje się, że światu grozi nieokreślone bliżej niebezpieczeństwo ze strony tajemniczego Jerry’ego Corneliusa (tak, to ten „udostępniony” całej popkulturze bohater, wymyślony przez Michaela Moorcocka), Major zaczyna działać. 

„Garaż hermetyczny” to prawdziwy obłęd. Zwariowana podróż po świecie „garażu” i umyśle majora Gruberta, ale przede wszystkim wycieczka do wnętrza duszy Moebiusa, którą on sam zawsze chciał odbyć. Teraz po prostu zdarzyło się, że zabrał iluś tam pasażerów na gapę – czytelników. Kolejne epizody, sygnowane fantazyjnie wrysowanymi w strukturę kadrów nagłówkami oraz opatrzone żartobliwymi i absurdalnymi streszczeniami, zdają się być oderwane od poprzednich a akcja sprawia wrażenie psa zerwanego z łańcucha, który odurzony wolnością nie wie za bardzo co ze sobą zrobić. Moebius zaczyna mnóstwo nowych wątków, zapominając o zamknięciu poprzednich, dryfuje fabularnie w zupełnie nieprzewidzianych kierunkach. Prowadzi cały czas grę z czytelnikiem, serwując farsę, absurd i groteskę i prowadząc go przez kolejne fantasmagoryczne lokacje i stawiając w położeniu urągającym zdrowemu rozsądkowi. Jeden z bohaterów komiksu mówi w pewnym momencie: „Wcale mi nie żal, że opuszczam ten absurdalny świat”, na co jego towarzysz odpowiada „Rozumiem cię, bo to jest świat Majora Gruberta”. I Moebiusa – dodajmy, ponieważ jak powiedział sam Major na szesnastej stronie: „Moebius lubi skandale”.

Musimy przystać na pewne zagubienie w świecie „garażu”, w końcu nie jesteśmy tu na swoich warunkach. I podobnie jak Grubert, który jest zagubiony nie mniej, sami musimy odpowiedzieć sobie na pytanie co znajduje się w pokoju numer 6. Prawdopodobnie znajdziemy tam co innego podczas każdej, kolejnej lektury tego komiksu. O ile będziemy w stanie do niego wrócić. 

Tytuł: Garaż hermetyczny
Scenariusz: Moebius
Rysunki: Moebius
Tłumaczenie: Maria Mosiewicz
Tytuł oryginału: Le Garage hermétique
Wydawnictwo: Egmont
Wydawca oryginału: Les Humanoïdes Associés
Data wydania: styczeń 2014
Liczba stron: 120
Oprawa: twarda
Papier: kredowy
Format: 240 x 320
Wydanie: I
ISBN: 9788328102750