Megalex

Fabrykacja szczęśliwości

Recenzja powstała przy współpracy z portalem Esensja i została tam pierwotnie zamieszczona.

Pod koniec lat dziewięćdziesiątych Alejandro Jodorowsky zaczął dość mocno rozwijać swoje „incalowe” uniwersum. I mimo iż w każdym komiksie „Jodoverse” Chilijczyk gra na tych samych nutach, to nie nudzi, lecz intryguje. Dziś lecimy na „Megalex”, potworną, mechaniczną planetę, z której nie ma ucieczki.

„Megalex” składa się z trzech części wydanych kolejno w 1999 („Anomalia”), 2002 („Garbaty anioł”) i 2008 roku („Serce Kavatah”). Historia ta pisana była równolegle z omawianymi niedawno „Technokapłanami”. I to czuć zdecydowanie – w zasadzie obydwa komiksy mówią o tym samym. O ile jednak historia Albino, Najwyższego Technopapieża, jest etapową powieścią inicjacyjną i lekko przerażającą bildungsroman, tak „Megalex”, to głównie ekspozycja i wykład na temat tego, czym może być technologiczna dystopia przyszłości. Niby mamy tu głównego bohatera, ale tak właściwie nie jest on żadnym motorem napędowym fabuły. Ale do niego jeszcze wrócimy.

Technokapłani

Suprawielki pantechnobarok

Recenzja powstała przy współpracy z portalem Esensja i została tam pierwotnie zamieszczona.

Świat, w którym toczy się akcja „Incala”, jednego z najbardziej znanych komiksów Alejandro Jodorowsky’ego, zaczął się bardzo szybko rozrastać już w kilka lat po premierze przygód Johna Difoola. Dziś zajmiemy się odrażającymi i przerażającymi tajemnicami Zakonu Technokapłanów, o którym czytaliśmy w każdym dotychczasowym komiksie „Jodoverse”. 

Showman Killer

Autoparodia

Recenzja powstała przy współpracy z portalem Esensja i została tam pierwotnie zamieszczona.

Pora na następny komiks szalonego Chilijczyka, wchodzącego w kooperację z kolejnym niezwykle utalentowanym grafikiem. Czeka nas nowa dawka skrajnej przemocy, kontrowersji, konsternacji, może nawet i obrzydzenia – czyli sposób na komiks typowy dla autora. 

Doktor Kurkolan i jego asystentka Orlando, „mistrzyni w posługiwaniu się sztucznymi penisami”, przybywają do Allcatraz, planety-więzienia w systemie Mounea, aby wydoić ćwierć litra nasienia z, przecinanego właśnie na pół przez straszliwe narzędzia do egzekucji, brutalnego mordercy-kanibala Paula Jelitożercy. Wysadzają potem planetę, aby zatrzeć ślady i w swoim tajnym laboratorium zapładniają piętnastoletnią dziewczynę, przebywająca od dziesięciu w stanie wegetatywnym, aby po dziewięciu miesiącach rozciąć jej brzuch i wyciągnąć chłopca – przyszłego „ultrażołnierza”, który „nigdy nie poczuje matczynego ciepła”. Tak zaczyna się pierwszy z trzech odcinków komiksu „Showman Killer” ze scenariuszem Alejandro Jodorowsky’ego i ilustracjami Nicolasa Fructusa. Przegięcie? Oczywiście, przecież to Jodorowsky! Obiecuję już nie epatować więcej tego rodzaju dosadnymi opisami, ale chciałem już na starcie ustawić w pewien sposób Waszą optykę. Bo jest grubo, naprawdę – nawet jak na Jodo.

Castaka

Jodo-fiksacje

Recenzja powstała przy współpracy z portalem Esensja i została tam pierwotnie zamieszczona.

Alejandro Jodorowsky markę ma wyrobioną, bez dwóch zdań. Wznowiona przez wydawnictwo Scream Comics „Castaka” nie wnosi może jakiejś wartości dodanej do całokształtu jego twórczości, ale robi za to coś innego – uwypukla i podkreśla jej cechy. Oto „Jodo w pigułce” – ze wszystkimi wadami i zaletami. Kochasz albo nienawidzisz.

Przed lekturą „Castaki” warto zapoznać się z „Kastą Metabaronów” – omawiany dziś komiks traci dużo bez swojego „starszego brata”. Jest przecież jego prequelem – z „Kasty..” wiemy, że ród pierwszego Metabarona wywodzi się z „marmurowej”, przypominającej bardzo mocno Arrakis z „Diuny”, planety Marmoli. Teraz dowiemy się jak doszło do zasiedlenia tego nieprzyjaznego, lecz skrywającego jeden z największych skarbów wszechświata, globie. Jak to już często bywało u Jodorowsky’ego, mamy bohatera snującego swą opowieść i słuchaczy zafascynowanych jego wywodami. Ważne – jednym z nich jest Otton von Salza, wspomniany pierwszy Metabaron.

Broń Metabarona

Jodorowsky na pełnej petardzie!

Recenzja powstała przy współpracy z portalem Esensja i została tam pierwotnie zamieszczona.

Gdy minęło pięć lat od zakończenia „Kasty Metabaronów” Alejandro Jodorowsky postanowił wrócić do postaci bezimiennego, kosmicznego wojownika i opowiedzieć o jego kolejnych przygodach. „Broń Metabarona”, wydana w marcu przez Scream Comics, skierowana jest do zagorzałych fanów i znawców „Jodoverse” – komiksowego uniwersum chilijskiego artysty. I do amatorów pięknych obrazków. I chyba do nikogo więcej.

Bezimiennego Metabarona znamy dobrze zarówno z „Incala” jak i z omawianej niedawno „Kasty Metabaronów”, opisującej historię rodu międzygwiezdnych najemników, bezlitosnych i honorowych wojowników żyjących według totalnie nieludzkiego i przerażającego kodeksu. Wydarzenia „Broni Metabarona” toczą się już po wewnętrznej przemianie bohatera z końcówki „Kasty…” ponieważ mamy co prawda małego, sprytnego robota Tonto, ale zamiast skompromitowanego Lothara poznajemy sztuczną inteligencję o imieniu Kornelia. Akcja rozpoczyna się jakby w środku – Metabaron trafia na Omfalos, dziwną planetę-satelitę, będącą „środkiem naszego wszechświata” (który okazuje się obdarzony imieniem Enneada). Ależ to jest dziwadło godne Alejandro Jodorowsky’ego! Enneada otoczona jest przez mózg (!) o nazwie Bihargam, czyli świadomy byt, będący kreatorem marzeń sennych każdej rozumnej istoty, a w jego wnętrzu żyje ośmiu „Intraśnicieli” mających specjalne zadanie dla przybywającego Metabarona. Otóż ma on zdobyć cztery tajemne bronie, dzięki którym będzie można odeprzeć inwazję Hunwyjców, agresorów z innego wymiaru, mentalnych wampirów wypaczających prawa naszego wszechświata. Cokolwiek to znaczy.

Kasta Metabaronów

Więksi niż życie

Recenzja powstała przy współpracy z portalem Esensja i została tam pierwotnie zamieszczona.

„Incal” Alejandro Jodorowsky’ego i Jeana „Girauda” Moebiusa odniósł tak znaczący sukces (pomimo bardzo złożonej fabuły i skomplikowanego przekazu), że zaraz po wydaniu ostatniego odcinka powstał prequel, „Przed Incalem”. Na początku lat dziewięćdziesiątych Jodorowsky zdecydował, że pora na spin-offa i poszerzanie uniwersum. Powstała „Kasta Metabaronów”.

Final Incal. Po Incalu

Świat to odbicie naszych myśli

Recenzja powstała przy współpracy z portalem Esensja i została tam pierwotnie zamieszczona.

Dziś odwiedzamy po raz trzeci świat „Incala”, wykreowany w 1980 roku przez legendarnego, chilijskiego popkulturowego szaleńca – Alejandro Jodorowsky’ego. Pierwszy był „Incal” tworzony w transie razem z Jeanem „Moebiusem” Giraudem, a zaraz po nim powstał prequel całej historii – „Przed Incalem” z ilustracjami Zorana Janjetova. Lata dziewięćdziesiąte przyniosły także spin-offy – „Kastę Metabaronów” i „Technokapłanów”. Zanim jednak podążymy w bok w ich kierunku, idźmy trochę dalej prosto. Zajmiemy się sequelem – a właściwie dwoma, będącymi swoimi alternatywnymi wersjami. Oto „Po Incalu” i „Final Incal”.

Pierwszy, genialny i niepowtarzalny „Incal” pozostaje nadal najlepszym komiksowym dziełem Jodorowsky’ego i nic nie wskazuje na to, że Chilijczyk napisze jeszcze kiedyś coś lepszego. Duchowa podróż Johna Difoola i jego towarzyszy, rozpoczęta i zakończona tą samą charakterystyczną sceną, w której główny bohater leci głową w dół wzdłuż Miasta-Szybu prosto do kipiącego jeziora kwasu, stanowi klamrę zamykającą całą opowieść i tworzącą z niej pewien powtarzający się, niekończący cykl. Nie wiemy co było prawdą („Prawdą”) w „Incalu”, nie wiemy czy wszechświat, w którym działa się akcja komiksu istnieje nadal, czy został zrestartowany przez wszechmocnego Orha. Gdy pod koniec lat osiemdziesiątych Jodorowsky kończył pisanie „Incala” (a właściwie „Wielką Improwizację Do Spółki z Moebiusem”) był bardzo zadowolony z tej niejednoznaczności. Ideą „Incala” jest bowiem ciągłe poszukiwanie Prawdy, ciągłe dążenie do realizacji swych marzeń – ale tak aby nigdy nie być w pełni nasyconym i zadowolonym z odpowiedzi i wyników. To dlatego John Difool stał się „wiecznym świadkiem” świata, obserwatorem nieustannie przekształcającej się rzeczywistości, poszukiwaczem Odpowiedzi Ostatecznych i śniącym na jawie („Śnić znaczy żyć!”) – czyli po prostu człowiekiem.

Przed Incalem

Śledztwo trwa!

Recenzja powstała przy współpracy z portalem Esensja i została tam pierwotnie zamieszczona.

„Incal”, najlepszy komiks Alejandro Jodorowsky’ego, był wielkim i głośnym wydarzeniem. Inspirował (i inspiruje nadal) przez wiele lat – zarówno twórców komiksu jak i filmu. Szalone przygody Johna Difoola, antybohatera, który wdepnął w największą aferę w historii wszechświata zakończyły się w roku 1988 roku, ale Jodorowsky nie chciał opuszczać wykreowanego przez siebie uniwersum.

Legendarny Jean „Moebius” Giraud, od razu zapowiadał, że po narysowaniu „Incala” odchodzi. Jodorowsky uszanował to z bólem serca i zaczął rozglądać się za następcą. Okazało się, że już go zna – w 1986 roku spotkał młodego, zafascynowanego Giraudem, rysownika z Serbii (a właściwie Jugosławii), Zorana Janjetova. Ten „pokorny uczeń Moebiusa” kolorował piąty i szósty tom „Incala”, co było dla niego spełnieniem marzeń. Zwłaszcza, że otrzymał wówczas dużo lekcji od Moebiusa – pozwoliło to potem na dość sprawne wejście w buty idola. Janjetov powiedział nawet swego czasu, że chciał iść pod prąd ówczesnym trendom wśród młodych rysowników. Podczas, gdy wszyscy inspirowali się starszymi twórcami, aby dopiero później wykształcić potem swój własny styl, on postanowił już zawsze rysować dokładnie jak Jean Giraud. „Chcę być bardziej moebiusowski od Moebiusa” – żartował.

Incal

Rozgrzewka do tańca rzeczywistości

Recenzja powstała przy współpracy z portalem Esensja i została tam pierwotnie zamieszczona.

„Incal” ze scenariuszem Alejandro Jodorowsky’ego i rysunkami Jeana „Moebiusa” Girauda, nazywany jest często najlepszym komiksem, jaki kiedykolwiek powstał. I nie jest to żaden przeszarżowany, marketingowy slogan, który nie ma zbyt wiele wspólnego z prawdą. To dzieło, którego istoty żaden opis czy recenzja nie odda nawet w małym stopniu, tego trzeba doświadczyć samemu, bezpośrednio. Mimo wszystko – spróbujmy. Jest ku temu dodatkowa okazja – Alejandro Jodorowsky obchodzi dziś swoje dziewięćdziesiąte urodziny.

Wedle słów reżysera, wszystko zaczęło się pewnej nocy w 1974 roku, kiedy to „boskość przemówiła do niego w proroczym śnie” i powiedziała, że „twoim następnym filmem musi być Diuna”. Jodorowsky był już po swoich rewolucyjnych i kontrowersyjnych filmach, „Krecie” i „Świętej górze”, więc wieść o jego nowym projekcie zelektryzowała fanów. Wszyscy oczekiwali kolejnej psychodelicznej podróży po nieograniczonej niczym wyobraźni reżysera, oraz solidnej dawki mistyki i ezoteryki. To, że historia o walce Paula Atrydy o odzyskanie tronu Arrakis już istniała, nie było żadnym problemem. Otóż Jodorowsky postanowił gruntownie przebudować wizję Franka Herberta, przetworzyć ją wedle własnego uznania i dać światu „Diunę Jodorowsky’ego”. Twierdził, że „Diuna” nie należy już do Herberta, została przecież, jak każde dzieło sztuki, zesłana na niego z „kolektywnej nieświadomości” i jako pewien mit, czyli opowieść archetypiczna, nie ma już autora. To artysta musi pełnić wobec sztuki służebną rolę i być tylko przekaźnikiem dla emanacji swego rodzaju wyższej siły. Tym bardziej zrozumiałe staje się to, dlaczego tak usilnie próbował odsunąć autora „Diuny” od prac nad ekranizacją.