Bóstwo, demon czy człowiek?
Według znawców tematu Mnich autorstwa Matthew Gregory'ego Lewisa jest jednym z trzech filarów, na których opiera się nurt literacki, który zdobył wielką popularność w ostatnim czterdziestoleciu XVIII wieku, a w wieku kolejnym stanowił niewyczerpane źródło inspiracji. Mowa oczywiście o literaturze gotyckiej, powstałej w schyłkowym okresie epoki oświecenia. Mnich to gotyk w każdym calu, to jego odmiana charakteryzująca się mocnym położeniem akcentów na makabrę, zbrodnię i gwałt, które często uzasadniane są diaboliczną interwencją. Czego zatem możemy się po nim spodziewać my, czytelnicy z XXI wieku?
Powieść opowiada o dziejach dwóch romansów oraz o kamyczku, który spowodował moralną lawinę u pewnego madryckiego mnicha, opata Zakonu Kapucynów. Młody, dzielny szlachcic Lorenzo zakochuje się w poznanej w kościele szesnastoletniej Antonii, córce szlachcianki Elwiry. Od tej pory robi wszystko, aby zdobyć jej względy. Agnes, siostra Lorenzo, trafia do Klasztoru Świętej Klary i cierpi sercowe męki, gdyż kocha z wzajemnością szlachcica Rajmonda. Podczas spowiedzi u wyżej wspomnianego mnicha okazuje się, że Agnes jest w ciąży.. Wzięta za przykład rozpustnej wszetecznicy, trafia w ręce demonicznej przeoryszy klasztoru. Rajmond rozpoczyna próby uwolnienia ukochanej.
