wtorek, 2 czerwca 2020

Jim Cutlass. Tom 1

Blast It!

Recenzja powstała przy współpracy z portalem Esensja i została tam pierwotnie zamieszczona.

Czytaliśmy ostatnio „Western” Jeana Van-Hamme’a i Grzegorza Rosińskiego. Dziś znowu udajemy się na komiksowy Dziki Zachód – ale trochę bardziej na południe i o dziesięć lat wcześniej. „Jim Cutlass” pełen jest humoru i pędzącej na złamanie karku przygody – jakże jest inny od wspomnianego „Westernu”.

Gdy spojrzymy na lata kolejnych wydań komiksu „Blueberry”, autorstwa Jeana-Michela Charliera i Jeana Girauda, zauważymy pięcioletnią wyrwę między odcinkiem siedemnastym i osiemnastym. Seria miała przerwę wydawniczą od 1975 do 1980 roku – panowie pokłócili się wtedy trochę z Dargaudem i postanowili zrobić coś nowego. Efekt ich pracy nie był jednak jakoś specjalnie odmienny od tego, co tworzyli do tej pory – znowu napisali przygodowy western, który wystartował w odcinkach w magazynie „Pilote” już w 1976 roku. Przygody Jima Cutlassa zostały wydane w albumie zbiorczym pod koniec 1979 roku, a potem panowie wrócili do „Blueberry’ego”. Dziesięć lat później Charlier zaczął pisać drugi tom, ale niestety zmarł w lipcu 1989 roku – scenariusz miał już trzydzieści sześć stron. Jean Giraud zrobił to samo, co Albert Uderzo po śmierci René Goscinnego – sam napisał resztę. Zrezygnował jednak z rysowania i zaprosił do współpracy młodszego kolegę po fachu, Christiana Rossiego. Razem stworzyli jeszcze potem pięć kilkudziesięciostronicowych albumów – siódmy, ostatni, wyszedł w roku 1999.



Pierwszy zbiorczy tom „Jima Cutlassa” polskiej edycji Egmontu zawiera trzy pierwsze odcinki serii. Akcja „Mississippi River” rozpoczyna się w przeddzień wojny secesyjnej. Tytułowy bohater jest młodym awanturnikiem z Południa, który jednak popiera Abrahama Lincolna i jest podporucznikiem w armii generała Ulyssesa Granta. Podróżuje właśnie do Luizjany, gdzie niedaleko Nowego Orleanu leży wielka plantacja bawełny, którą odziedziczył po swoim wuju. Na miejscu okazuje się, że drugą spadkobierczynią jest jego kuzynka (niespokrewniona – co, jak się domyślacie, jest nie bez znaczenia) Carolyn. Awanturniczy charakter Jima powoduje niestety, że zamiast zostać ziemskim posiadaczem musi salwować się ucieczką i powraca do Luizjany dopiero po wojnie. Plantacja jest w ruinie, Jankesi zdewastowali ją doszczętnie, ziemia jest obciążona hipoteką, a na domiar złego mają na nią ochotę bogaci dranie spod ciemnej gwiazdy. Cutlass postanawia pomóc kuzynce, doprowadzić posiadłość do dawnej świetności, zatrudnić wolnych Murzynów i nie pozwolić, aby przejęli ją źli ludzie. Sprawy oczywiście mocno się komplikują w kolejnych tomach – z kuzynką drzemy ciągle koty (ale wiadomo, kto się czubi, ten się lubi), ktoś nam podpala zbiory, ktoś inny fałszywie nas oskarża i do tego wszystkiego miesza się Ku Klux Klan.


Chłopak z północy (choć w sumie nie do końca), łobuz, rozrabiaka, spryciarz, kpiarz i dziewczyna z południa, konserwatystka, dzielna wojowniczka, dla której wojna secesyjna wcale się nie skończyła. Dokoła pola bawełny; bagna Luizjany; Nowy Orlean tętniący muzyką, krzykami i odgłosami strzałów; zapach wolności i wielkich zmian (krzywda, krew, niesprawiedliwość i płonące krzyże pachniały w tych czasach tak samo). Idealny przepis na komiks o wybitnie rozrywkowym charakterze – bez morałów, drugich den i wielkich aspiracji. Wszystkie trzy odcinki (głównie te pisane przez „Gira”) przepełnione są akcją, gonitwami, strzelaninami, zdradami, spiskami i – co najważniejsze – wszechobecnym humorem i narracyjną lekkością. Jim Cutlass jest ciągle w opałach, cały czas balansuje na granicy życia i śmierci – i nieodmiennie spada na cztery łapy, na przekór wrażeniu, że tym razem to już nie wyjdzie z tarapatów cało. Ma więcej szczęścia niż rozumu – daleko mu do herosów pokroju Johna Wayne’a, choć trzeba przyznać, że potrafi poświęcić się dla nie swojej sprawy. Przeciwnicy Cutlassa są bardzo komiksowi, grubo ciosani i nawet trochę komiczni (główny „zły” wygląda dokładnie jak Charles Bronson – taką niespodziankę przyszykował dla czytelników Jean Giraud), ale zdecydowanie negatywni.


Przenosimy się na Dziki Zachód jeszcze nie odczarowany, nadal romantyczny, bardzo umowny i mocno naznaczony europejskimi wyobrażeniami. Jest najzwyczajniej w świecie uroczy i nie dający się nie lubić. Jedna rzecz irytuje na początku, ale potem bierzemy ją z dobrodziejstwem inwentarza. Chodzi o angielskie słowa wplatane co rusz w dialogi. „Good Lord. Nie jesteś zbyt rosły, honey!”. „Co za charakterek! Gosh!”. „Sznur! Zaraz… Damnation!”. „Blast It! To on!”. Gdy zamykamy komiks, dochodzimy jednak do wniosku, że one też nadają mu uroku.

Rysunki, jak się można domyślić, są absolutnie rewelacyjne. To dokładnie taki „Gir” jakiego znamy z „Blueberry”, rysujący świetnie krajobrazy, przyrodę, Nowy Orlean ze wszystkimi jego ciemnymi zaułkami, stroje, dekoracje i sceny akcji – wszystko działa bez zarzutu. Christian Rossi rysuje bardzo podobnie – widać, że Jean Giraud był dla niego takim samym wzorem jak „Moebius” dla Zorana Janjetova, gdy ten rozpoczynał prace nad „Przed Incalem”.

„Mississippi River”, którą dzieli od „Człowieka z Nowego Orleanu” ponad dziesięć lat, jest dość samodzielnym tworem. Odcinek drugi i trzeci stanowią już pewną ciągłość – pierwszy, zbiorczy tom „Jima Cutlassa” kończy się potężnym cliffhangerem i zapowiedzią dalszych przygód. Polecam nie tylko fanom „Blueberry”.

Tytuł: Jim Cutlass. Tom 1
Scenariusz: Jean-Michel Charlier, Jean Giraud
Rysunki: Jean Giraud, Christian Rossi
Tłumaczenie: Maria Mosiewicz
Tytuł oryginału: Jim Cutlass. 1. Mississippi River, 2. L’Homme de la Nouvelle-Orleans. 3. L’alligator blanc
Wydawnictwo: Egmont
Wydawca oryginału: Casterman
Data wydania: marzec 2020 Liczba stron: 188
Oprawa: twarda
Papier: kredowy
Format: 234 x 312
Wydanie: I
ISBN: 9788328197336

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz