Tajemniczy lokator

Chcę twego ciała, chcę twej powłoki...

Artykuł należy do serii "Nie długość się liczy" #10

Spalić by to trza do fundamentów, dopiero wtedy byłby z tym domem porządek!

Około czterdziestoletni, biedujący dziennikarz aspirujący do bycia wielkim pisarzem, wynajmuje mieszkanie w centrum Londynu. Znajduje się ono w starym, zaniedbanym domu na końcu ślepej uliczki, gdzie gromadzi się mrok i stada bezpańskich kotów. W domu tym, oprócz gospodyni i pokojówki, nikt od lat już nie mieszkał – narrator jest teraz jedynym lokatorem. Mieszkanie jest ciemne, zawilgocone, przytłaczające ponurą atmosferą i zimne jak grobowiec. I mimo, iż położone w centrum metropolii, nie słychać w nim jazgotu miasta, lecz chrobot szczurów i z rzadka pijackie hałasy domniemanego syna właścicielki.

Opowiadanie „Tajemniczy lokator” Algernona Blackwooda, jest trochę starsze od słynnych „Wierzb” oraz „Wendigo”. Kronikarski zapis wydarzeń, które miały miejsce pomiędzy wrześniem a grudniem bliżej nieokreślonego roku, jest bardzo subiektywną relacją narratora, który od pewnego momentu zaczyna zauważać zmiany w swym otoczeniu i własnym zachowaniu. Pisarz jest samotny, ubogi i nieszczęśliwy. Odosobnienie, grobowa cisza, mrok i wynikające z tego wyostrzenie zmysłów, łaknących deficytowych ciągle bodźców, pogłębiają wrażenie niesamowitości. Pojawiają się nowe odgłosy, których obecności nie da się zdroworozsądkowo wyjaśnić. Właścicielka i pokojówka zdają się coś ukrywać, w ich spojrzeniu da się zauważyć niczym nieuzasadnioną trwogę pomieszaną z fascynacją. W mieszkaniu czuć budzącą grozę obecność, za drzwiami coś nasłuchuje i szybko usuwa się w mrok, gdy tylko narrator wygląda na korytarz. 

Pisarz mimochodem wspomina, że w jego rodzinie, w linii męskiej, co kilka pokoleń pojawia się choroba psychiczna. Mówi, też o tym, że kilka lat wcześniej cierpiał na somnambulizm, ale się wyleczył. Może to tłumaczy porozrzucane po całym mieszkaniu ubrania, wieczne pióra zmieniające swe położenie oraz narastającą frustrację i agresję narratora. Ale czy aby na pewno? Skąd się biorą całe strumienie przerażających myśli i idei, których pochodzenie zdaje się obce bohaterowi? Czy ktoś lub coś je podszeptuje? 

„Tajemniczy lokator” to ghost story – werdykt na temat tego, czy mamy tu do czynienia z prawdziwym nawiedzeniem, czy projekcją umęczonego umysłu, każdy czytelnik wyda sam. Algernon Blackwood, którego sto pięćdziesiątą rocznicę urodzin obchodzimy właśnie dziś, napisał jedną z najlepszych opowieści o duchach, jakie kiedykolwiek przeczytałem – mówi ona o paranoi i duchowym cierpieniu, wynikającym nie tylko fizycznej, ale i społecznej izolacji. Na ten szczególny aspekt zwraca uwagę zakończenie opowiadania.

Tytuł: Tajemniczy lokator

Tytuł oryginalny: The Listener

Autor: Algernon Blackwood

Rok publikacji oryginału: 1907

Miejsce publikacji oryginału: zbiór „The Listener and Other Stories”

Gatunek: groza

Publikacje w Polsce:

  „Wendigo i inne upiory” (C&T, 2006)